Họa sĩ - Nhà Báo NGÂN HÀ (1920 - 2003)

- Họa sĩ - Nhà Báo Ngân Hà (Hoàng Văn Tốn), sinh năm 1920 tại Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. mất năm 2003 tại Sài Gòn. Theo lời kể gia đình, ông học vẽ từ một só bạn bè ỏ Trường Mỹ Thuật Đông Dương và Cụ Nam Sơn tại Hà Nội. Năm 1954 ông cũng ở gia đình đi cư vào Nam ban đầu cư trú một thời gian tại Mỹ Tho ra lấy tên mới Nguyễn Văn Hà.

   Ở Mỹ Tho một thời gian gia đình họa sĩ Ngân Hà lên Sài Gòn và cư ngụ trên đường Kỳ Đồng. Ông bắt đầu kiếm sống bằng nghề vẽ. Ông hợp tác vẽ bìa báo Tết cho tờ  Tuổi Xanh của cụ Nguyễn Thạch Kiên và báo Chuông Mai chủ nhiệm là cụ Huỳnh Hoài Lạc đến giai đoạn thập niên 1960. Ông hợp tác với các báo: Tin sớm, Tia sáng và Tiếng Chuông, đa phần là vẻ bìa báo xuân. Khoảng thời gian từ 1960 đến 1964, ông lập Nhà Xuất bản Đất Việt, thực hiện những bộ tranh in nét đen với tô tay bột màu về lịch sử Việt Nam (các nhân vật lịch sử như Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Đinh Bộ Lĩnh, …) và bộ tranh chân dung khổ lớn 1m x 0,6 m in màu di ảnh 30 Vị Anh Hùng Liệt sĩ Việt Nam Cận Đại. Hiện nay còn một tấm đặt tại đền thờ Trương Công Định ở Gò Công.

    Bên cạnh việc vẽ tranh và bìa báo tết từ 1966 đến 1975 lấy bút hiệu là Ngân Hà ông hợp tác thường xuyên với tờ hai tờ nhật báo để vẽ Hí họa cho tờ Sài Gòn Mới của bà Bút Trà (đến năm 1972 thì bị đình bản) và tờ Trắng Đen của ông Việt Định Phương. Ngoài việc vẽ tranh cộng tác với báo công việc chính của họa sĩ Ngân Hà từ năm 1965 đến 1973 - Khi miền Nam có đài truyền hình - là làm công chức của Bộ Thông tin tại Đài THVN9 ở Sài Gòn, Trưởng phòng Trang Trí chịu trách nhiệm thiết kế, dựng cảnh cho một số bạn kịch như: Tân Dân Nam của Nghệ sĩ Anh Lân, Kịch thơ của bà Bích Thuận, chương trình “Thép Súng” và một số chương trình ca nhạc Logo chương trình THVN9 do ông thiết kế.

    Sau năm 1973, ông vẽ biếm họa (caricatures) cho báo Trắng Đen, cho đến số báo cuối cùng ra ngày 26 tháng 4 năm 1975.

    Họa sĩ Ngân Hà, mất tại nhà riêng ở quận Bình Thanh năm 2003, lúc 83 tuổi.

(Tư liệu quí giá do Hoạ sĩ Kao Dũng, cung cấp)

Nguyễn Hoàng Tú (con trai của Họa sĩ)

Trước 1975, tôi nhớ bố tôi làm viẹc cho nhiều nhật báo. Ông vẽ tranh châm

biếm rất nhiều. Giấy scan, mực Pelikan đen của Đức dùng quanh năm. Sau 1975 khó khăn hơn thì dùng mực tàu, mài tay trong một cái khay nhỏ. Tất cả đều manual, phác 

thảo, edit,.... cho đến khi thành phẩm gửi về Toà soạn. Google của ông thoi do là Ammanat Vẻmo, Paris Match tạp chí, cuốn Tự điển Larouse dày cộm.....